Een warme woning. Comfortabele kantoren. Productieve fabrieken en kassen. Zo’n veertig procent van alle energie die we in Nederland gebruiken, wordt ingezet als warmte voor gebouwen en industriële processen. Dat is een flink aandeel. En dus een enorme kans om de energietransitie te versnellen. Verduurzamen we onze warmte met behulp van lokale warmtebronnen en collectieve warmtenetten, dan zetten we direct ook een grote stap waar het gaat om leveringszekerheid en energieonafhankelijkheid.

Gemakkelijk is die stap niet. Meer dan het huidige, op aardgas gebaseerde warmtesysteem, vraagt een duurzaam warmtesysteem om nauwkeurige afstemming tussen de vraag naar warmte en het aanbod van warmte uit duurzame en lokale bronnen. Duurzame collectieve warmtenetten zijn daarbij in onze ogen een essentiële bouwsteen voor een goed functionerend energiesysteem en dragen bij aan het verlichten van bijvoorbeeld netcongestie. EBN als publiek energiebedrijf van en voor Nederland kan én wil bij de ontwikkeling van een duurzame warmtesysteem het verschil maken, samen met publieke partners als gemeenten, provincies en netwerkbedrijven.

In de afgelopen vijftig jaar hebben we veel kennis opgebouwd van ondernemen in de Nederlandse ondergrond. Die kennis delen we nu voor versterking van de warmtesector want de warmtetransitie in de gebouwde omgeving heeft een versnelling nodig. Collectieve warmtenetten in publieke handen hebben de potentie om het vertrouwen in warmtebedrijven te herstellen en maken duurzame en betrouwbare warmtelevering tegen redelijke tarieven mogelijk. Om bij te dragen aan de invulling van het publiek meerderheidsbelang zal EBN naar verwachting onder de Wet collectieve warmte vanaf 2026 de rol van Nationale Deelneming Warmte invullen. Een rol waar wij ons sinds 2024 op verzoek van de Minister voor Klimaat en Groene Groei op voorbereiden.

Aardwarmte is in de duurzame warmtetransitie een onmisbare schakel. Deze lokale bron, die al langer wordt gebruikt in de glastuinbouw, is ook geschikt voor het verwarmen van woningen en gebouwen. Daarom maken we ons sterk voor de ontwikkeling van aardwarmte gekoppeld aan warmtenetten.

Dat doen we niet alleen door kennis te delen. In opdracht van het ministerie van Klimaat en Groene Groei nemen we ook risicodragend deel in een groeiend aantal aardwarmteprojecten en vanaf 2026 ook in lokale/regionale publieke warmtebedrijven. Sinds de tweede helft van 2023 is die deelname zelfs wettelijk verplicht. In 2030 verwachten we dat de teller op minstens vijftig aardwarmteprojecten staat – goed voor minimaal 500.000 woning-equivalenten die jaarlijks worden voorzien van duurzame aardwarmte.  

Samen met partners voeren we onderzoek uit op plekken met een grote warmtevraag, maar met minder kennis van de ondergrond. Zo brengen we het potentieel van aardwarmte beter in beeld en vergroten we de kans op succes. Een aansprekend voorbeeld hiervan is het onderzoeksprogramma SCAN. Ook onderzoeken we samen met een groeiend aantal publieke partners als gemeenten, provincies en netwerkbedrijven de mogelijkheid om publieke lokale en regionale warmtebedrijven op te richten.

We verkennen ook de mogelijkheden van tijdelijke ondergrondse opslag van warmte met een hoge temperatuur. Doordat die warmte later kan worden ingezet – bijvoorbeeld in koude periodes, als er extra warmtebehoefte is – vergroten we de leveringszekerheid en het efficiënt benutten van de aardwarmtebron.

Dankzij onze portfolio-aanpak bij investeringen in zowel aardwarmteprojecten als publieke warmtebedrijven hebben wij goed zicht op projecten in het hele land en kunnen we succesvolle voorbeelden en waardevolle lessen delen met alle partijen. Op deze manier ontstaan nieuwe inzichten op het gebied van onder andere techniek, financiering, planning en standaardisatie. Dit verhoogt de kwaliteit van projecten en brengt de kosten van lokale warmteketens omlaag. Hiervan profiteert uiteindelijk de eindgebruiker die is aangesloten op een collectief warmtesysteem. Want betaalbaarheid van de energierekening voor Nederlandse huishoudens is essentieel.

EBN heeft veel ervaring in samenwerken in het publiek-private domein. We werken als verbinder en versneller, en waar nodig als regisseur. Wij brengen de juiste publieke en commerciële spelers bij elkaar en samen zorgen we voor tempo in de warmtetransitie.

Als publiek energiebedrijf van en voor Nederland zijn wij gemotiveerd om met kennis en financiële middelen bij te dragen aan een duurzame warmtetransitie. Samen met alle betrokkenen willen we zorgen dat duurzame warmte betrouwbaar, veilig en betaalbaar is – nu én in de toekomst.