Haalbaarheidsstudie lithiumwinning uit geothermisch water in Nederland

Witteveen&Bos in opdracht van EBN. Auteurs: S. Koomen MSc, Dr.ir. J.C. van ’t Spijker, Ing. M.J. Kooi, R. Salam

De EU Critical Raw Materials Act moet een veilige en duurzame levering van essentiële grondstoffen binnen de EU waarborgen. Eén van deze kritieke materialen is lithium, een cruciale grondstof voor de productie van batterijen, die voornamelijk geïmporteerd wordt door EU-lidstaten uit Chili en Australië. Om de geopolitieke afhankelijkheid van import te verminderen en in de toenemende vraag te voorzien, onderzoekt de EU alternatieve bronnen van lithium binnen haar grenzen. Een potentiële bron van lithium is het water dat opgepompt wordt voor aardwarmte, afkomstig uit watervoerende lagen (reservoirs) op dieptes vanaf 500 meter.

Een aantal aardwarmteboringen in Europa bevatten aanzienlijke hoeveelheden lithium, en de technologie om lithium uit het water te winnen ontwikkelt zich wereldwijd snel. De winning van lithium uit aardwarmtewater zou daarnaast ook de business case van aardwarmteprojecten kunnen verbeteren. In dit kader is in 2022 een Kamervraag gesteld om de haalbaarheid van het winnen van lithium uit aardwarmtewater in Nederland te beoordelen. Dit rapport beschrijft de verschillende technologieën en evalueert de huidige technische en economische haalbaarheid voor de toepassing in Nederland voor enkele aardwarmtebronnen. Deze opdracht is uitgevoerd met ondersteuning van een projectteam bestaande uit EBN, Ennatuurlijk, Shell en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat.

Geconcludeerd kan worden dat- met de huidige beschikbare technieken- lithiumwinning uit water van de huidige operationele aardwarmte-installaties in Nederland op dit moment (in 2023) economisch uitdagend is. De kosten voor alleen het upstream proces zijn in dezelfde grootte als de marktprijs. Wanneer ook het downstreamproces toegevoegd, is de kans groot dat de kostprijs hoger uitkomt dan de marktprijs. De kwaliteit van het Nederlandse aardwarmtewater maakt daarnaast dat de Nederlandse aardwarmtereservoirs minder geschikt zijn om lithium uit te winnen dan in (nabije) buitenlandse projecten.