Zonder mensen geen beweging

Dezelfde motivatie, andere drijfveren

Weer andere EBN’ers, met wat meer dienstjaren op de teller en wortels in de olie- en gassector, vinden hun drijfveren vooral in de technische complexiteit van hun vak. Zoals Bas, exploratiemanager voor aardgas. Hij verklaart: “Veel van de medewerkers van EBN vinden het fantastisch een oplossing te bedenken voor een technisch probleem. Dat is waar we onze voldoening uit halen.”

Combinaties van intrinsiek én technisch gedreven bestaan ook. Jorien, die in 1995 aan de TU Delft ging studeren, wist toen al dat ze ‘iets duurzaams’ wilde doen. Nadat ze eerst een aantal jaren voor gevestigde energiebedrijven werkzaam was, sloot ze zich zo’n zes jaar geleden aan bij EBN. Daar zet ze zich in voor een duurzame warmtetransitie.

En Bram, ook een TU Delft achtergrond, wil in de energiesector werken omdat “energie zó belangrijk is voor een land, voor de ontwikkeling en de welvaart”. Hij werkt aan verantwoorde CO2-opslag. “Niet een erg sexy onderwerp voor velen, maar als je kijkt naar de impact van één project op het verminderen van de CO2-uitstoot op Nederlandse schaal: dan heb je het over procenten. Dat is écht fors.”

Zeventien zonnepanelen en meer

De energietransitie proberen de EBN’ers ook privé te doorleven. Bram heeft een paar weken terug zeventien zonnepanelen op het dak van zijn huis laten leggen. En, geeft hij toe, dat was best een lastige beslissing, met allerlei drempels die hij ervoer. “Dan ben ik nog werkzaam in de energiesector. Kun je nagaan hoe het voor burgers moet zijn die er minder mee te maken hebben.” Marlijn woont op kamers en heeft geen mogelijkheden om haar huis duurzamer te maken. Ze heeft wel haar eetpatroon aangepast: ze eet namelijk vegetarisch.

Verhaal van de energietransitie

Ook contentspecialist Jasmijn let privé op haar ecologische voetafdruk. En vertelt erover aan vrienden: “Ik ben niet technisch onderlegd, maar ik kan door mijn werk goed het verhaal van de energietransitie uitleggen.” Dit verhaal is best complex. Aan de ene kant omdat het technisch ingewikkeld is. Maar ook omdat het verhaal vele kanten en perspectieven kent. Het verhaal van de energietransitie is groen, en staat bol van ontwikkelingen in nieuwe en duurzame energie. Tegelijktijdig blijft Nederland voor de komende jaren nog afhankelijk van fossiele bronnen zoals aardgas, bij voorkeur Nederlands, en werkt EBN ook aan de winnen van gas op de Noordzee. Leg dat maar eens goed uit.

Frank vindt dat het EBN steeds beter lukt het verhaal over de energietransitie over de bühne te brengen. Daar steken hij en zijn collega’s veel tijd en aandacht in. Volgens Marlijn is dat het verhaal van de hele organisatie, waar je achter moet staan als je bij EBN werkt: “Ik ben idealistisch in mijn motivatie om hier te werken, en tegelijkertijd realistisch in hoe een transitie zich voltrekt.”

Een steeds veelzijdiger bedrijf, maar één belang

Al de schakeringen van de energietransitie zijn binnen EBN vertegenwoordigd. Bas werkt voor de klassieke tak, Jorien is met de duurzame warmtetransitie bezig en praat vooral met gemeenten en energiecoöperaties. Bram op zijn beurt zit aan tafel met grote industriële partijen, terwijl Marlijn op zoek gaat naar nieuwe samenwerkingen door de transitie vanuit het systeem te benaderen.

Het zijn verschillende werelden, maar ze vinden elkaar wel in de toegevoegde waarde die EBN levert. Jasmijn legt uit: “EBN staat voor mij voor het maatschappelijk belang. Met mijn werk breng ik feitelijke informatie over de energietransitie, en daarmee een stem tegen desinformatie.” Jorien vult aan: “We doen wat er nodig is voor Nederland om vooruit te komen.” Voor Bas geeft dit gegeven iets extra’s aan zijn werk: “Je werkt voor de Staat, eigenlijk voor alle Nederlanders, en dat geeft wel een extra verantwoordelijkheid.”

EBN is in vijf jaar tijd enorm gegroeid

EBN is de laatste jaren flink gegroeid. In aantal medewerkers – EBN verwelkomde onlangs de 200ste medewerker -, en in het aantal verschillende terreinen waarin het bedrijf actief is. Bram: “Nog niet zo heel lang geleden was ik in mijn eentje het team CO2-opslag. Dat kun je je nu niet meer voorstellen gezien het belang van CO2-opslag voor Nederland.” Daarnaast heeft EBN de laatste jaren belangrijke stappen gezet met het onderzoek naar het potentieel van aardwarmte in Nederland.

In de traditionele olie- en gassector was alles duidelijk. Die sector bestond al langer, daar waren de processen helder, daar wist iedereen precies wat-ie moest doen. Zo bestond EBN lange tijd vooral uit medewerkers met sterk technische kennis. Omdat het energiesysteem van de toekomst een stuk complexer is, zijn alleen de technische vaardigheden niet meer voldoende. Het gaat er óók om hoe je een project door de bocht kunt krijgen, hoe je met de verschillende stakeholders omgaat, en hoe je dat ene project laat samenwerken in een geïntegreerd energiesysteem, schetst Bram. “Daarmee is ook het profiel van de mensen binnen EBN veranderd. Waren het eerder technisch gedreven rollen, nu is dat veel breder. In een transitie is niet altijd duidelijk wat er volgend jaar gaat gebeuren, wat je rol is en wat je gaat doen. Daar moet je wel tegen kunnen.”

Joriens eerste vraag aan mensen die komen solliciteren, is daarom steevast: “Kun je ertegen dat het af en toe tegenzit? Want de energietransitie, waaronder het ontwikkelen van aardwarmte, is relatief nieuw, en we moeten het allemaal nog ontdekken.” Ze moest zelf ook wennen, toen ze hier net startte: “Alsof ik in een startup was beland. Totdat ik dacht: hé, maar dan mag je het ook zelf bedenken! Dan wordt het ineens heel leuk.”

Recruiter Frank is het daarmee eens: “Voor medewerkers zijn er veel treinen om op te springen.” En bovendien, vult Jasmijn aan: “We hebben ook een opleidingsbudget bij EBN waarmee je je kunt blijven ontwikkelen. Dat is leuk voor jezelf, en goed voor het bedrijf.”

Maatschappelijke impact

De toegenomen omvang van de organisatie en de hoeveelheid nieuwe onderwerpen waar EBN zich mee bezig houdt, maken dat het bedrijf steeds meer in de schijnwerpers komt te staan. Zo werkte Marlijn net drie weken bij EBN toen klimaatactivisten van Scientist Rebellion op de stoep stonden. “Dat heb ik wel aan vriendinnen moeten uitleggen. Ik vind dat wat we hier doen heel legitiem is, maar niet iedereen weet precies waar we ons allemaal voor inzetten. Ik snap hun zorgen heel goed, het is ook míjn toekomst.” Bram merkt op: “We hebben het er intern veel over gehad, ik hoorde collega’s tegen elkaar zeggen: ik ben toch met belangrijke dingen voor Nederland bezig, hoe kan dat nu?”

Met een helikopterblik proberen de EBN-collega’s naar de maatschappelijke discussie over de energietransitie te kijken, waar ze zelf onderdeel van zijn. “We kunnen en willen de maatschappij niet buiten houden”, vindt Frank. “Wij zijn onderdeel van de maatschappij, en we opereren in het hart van de energietransitie, zeg ik altijd.” Jorien merkt op dat belangen vaak tegenover elkaar lijken te staan, maar in werkelijkheid niet gek ver van elkaar zijn verwijderd. Bij EBN worden alle botsende belangen van en in de energietransitie zichtbaar. “Wij willen óók sneller, maar soms gaat het niet sneller.” Volgens Bram is het daarom zo waardevol dat er een partij is die meerdere publieke belangen representeert, zoals voorzieningszekerheid en verduurzaming. “Het neutrale karakter van EBN als publiek bedrijf helpt de energietransitie vooruit.”

Een echte bijdrage leveren aan de energietransitie?

Bas laat het gesprek aan de grote ronde vergadertafel in het EBN-kantoor een tijdje begaan, en hangt ietwat achterover in zijn stoel. Dan komt hij langzaam overeind en leunt over de tafel. Ernstig stelt hij: “Het afdwingen van het eigen gelijk in het maatschappelijk debat leidt tot veel polarisatie. Terwijl het wel nú moet gebeuren. Maar we moeten het gesprek wel blijven voeren.” Hij besluit: “Als je écht wat wilt doen in de energietransitie, moet je bij ons komen werken.”