Uitkomsten project INTEGRAAL: toepassing van de Warming-Up Design Toolkit

De Energieregio Rotterdam Den Haag, Provincie Zuid-Holland, Invest-NL, EBN en Gasunie hebben TNO en Deltares opdracht gegeven om met de door hen ontwikkelde WarmingUP Design Toolkit een onderzoeksproject uit te voeren. Dit project, genaamd INTEGRAAL, had twee doelen. Ten eerste het ontsluiten van informatie uit eerdere studies en ten tweede het onderzoeken van de optimale samenhang tussen verschillende warmtebronnen in de regio. De wens was om vanuit dit onderzoek te verkennen in hoeverre de Toolkit geschikt was als een open werkplatform voor het vormgeven van de warmtetransitie in de regio.

Op basis van de resultaten van het project is geconcludeerd dat de WarmingUP Design Toolkit geschikt is voor het uitvoeren van deze analyses, en ook dat er verbeteringen nodig zijn. De partijen binnen dit traject werken nu verder aan de doorontwikkeling van deze Toolkit om op termijn het gewenste open werkplatform te hebben.

Resultaten

Data uit eerdere studies ontsloten

Deze studie heeft de data van eerdere studies op een uniforme werkwijze ontsloten en concludeert daarbij dat belangrijke gegevens over onder meer warmtevraag(profielen) en kostenkentallen over de gehele linie van de warmteketen (van isolatie en warmtevraag tot en met beschikbaar warmteaanbod) in veel studies onvolledig zijn. De volledigheid van deze gegevens is wel nodig om in vervolgprojecten voort te kunnen bouwen op deze studies en om de analyses in de Toolkit meer betrouwbaarheid te geven.

Het optimale warmtesysteem in de energieregio is een complexe analyse

De regionale samenhang van de integrale warmteketen (van vraagontwikkeling, warmtebronnen tot transportleidingen) is onderzocht door een model op te zetten van de regio en hier scenario- en gevoeligheidsanalyses mee uit te voeren. Deze analyses leiden nog niet tot ontwerp van een wenselijk eindbeeld van het regionale warmtesysteem. De eerste inzichten die het geeft laten zien dat een kostenoptimale verdeling van warmte complex is en dat de onderdelen van de integrale warmteketen over de gemeentegrenzen heen sterk met elkaar verbonden zijn. Er zijn tools nodig zijn om deze samenhang goed in beeld te brengen. De benodigde investeringen die nodig zijn voor de warmtetransitie maken het de moeite waard om nog veel meer aandacht aan deze samenhang te besteden. Een andere belangrijke conclusie is dat keuzes van individuele gemeenten grote effecten kunnen hebben op de keuzes die andere gemeenten kunnen maken en daardoor het ontwerp van het optimale regionale warmtesysteem.

WarmingUP Design Toolkit geschikt, en ook verbeteringen nodig

De Toolkit heeft aangetoond geschikt te zijn voor het uitvoeren van analyses naar regionale warmtetransportsystemen. Op dit moment is de Toolkit het enige platform dat in staat is om alle aspecten van de warmteketen in een integrale modellering mee te nemen. De INTEGRAAL studie heeft aangetoond dat inzichten uit de Toolkit van grote meerwaarde kunnen zijn voor het ontwerp van bovengemeentelijke warmtenetten. Er zijn in de huidige versie van de Toolkit nog wel aanvullende tools en functionaliteiten nodig om deze analyses uit te voeren. Het gaat hierbij zowel over analytische tools als functionaliteiten om gegevens en resultaten helder te visualiseren. De huidige Toolkit is dan ook nog niet geschikt voor derden om zonder begeleiding mee te werken, en daarmee niet geschikt om momenteel direct in te zetten als open werkplatform voor de gehele regio. Wel is het mogelijk om met de verschillende partijen die al wel kennis hebben van de tooling en die projecten in de regio uitvoeren met de Toolkit, toe te werken naar dit open werkplatform in de toekomst.

Op dit moment werken TNO en Deltares ook aan een ontwikkelplan van een Planning Toolkit. Het doel ervan is op afzienbare termijn een gebruiksvriendelijke versie voor publieke overheden te ontwikkelen.

Vervolg

De toolkit wordt momenteel verder geoptimaliseerd en verbeterd in het NWN! Innovatieproject Design Toolkit. Ook werken TNO en Deltares aan een ontwikkelplan voor een gebruiksvriendelijke versie van de Toolkit voor publieke overheden, genaamd de Planning Toolkit. Lessen en wensen uit dit project worden meegenomen bij deze ontwikkelingen. De verwachting is dat de Toolkit eind 2026 openbaar toegankelijk is voor derden, en ingezet kan worden als Open Werkplatform. Hiermee zou de tooling pas gereedkomen na afloop van de werkzaamheden die gemeenten moeten uitvoeren om hun warmteprogramma in 2026 vast te stellen. Om deze reden zijn TNO en Deltares samen met Invest-NL, EBN en Gasunie in overleg met de Rjiksoverheid om te kijken of de ontwikkeling van de Planning Toolkit kan worden versneld zodat deze voor de warmteprogramma’s kan worden ingezet. Ook de provincie Zuid Holland heeft, verwijzend naar de startnotitie Warmtesysteem Zuid-Holland, al de wens geuit deze tooling als Open Werkplatform provincie-breed in te willen zetten.

In de Energieregio zijn en worden momenteel meerdere lokale studies uitgevoerd met de Toolkit. Door deze studies, en de resultaten van de warmteprogramma’s in de Toolkit te ontsluiten ontstaat eind 2026 het gewenste open werkplatform waarmee op één centrale plek alle data over warmte in de regio -en liever nog provincie breed- kan worden ontsloten en in samenhang geanalyseerd.

Downloads

• Het volledige rapport kun je downloaden via de oranje knop rechts bovenin.
• Je kunt hier ook de bijbehorende presentatie downloaden.
• Alle data en informatie van het integraal traject is openbaar terug te vinden: Design Toolkit – WarmingUp