Jaaroverzicht 2023
Highlights
Een jaar van belangrijke mijlpalen in verschillende energieprojecten
EBN heeft ook in 2023 stappen gezet in de voortgang van de energietransitie. Terugkijkend op een bijzonder jaar, dat in het teken stond van het 50-jarig bestaan, is EBN trots op de vooruitgang die we hebben geboekt in onze missie: samen, sneller naar een duurzaam energiesysteem. Ook in 2023 hebben we een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het waarborgen van een betaalbare en betrouwbare energievoorziening voor burgers en bedrijven in Nederland.
Vooruitgang en groei
Jan Willem van Hoogstraten, CEO van EBN: “Op verschillende terreinen hebben we vooruitgang geboekt en een bijdrage geleverd aan de energietransitie. We hebben in 2023 een aantal belangrijke mijlpalen bereikt, denk aan de positieve uitspraak van de Raad van State over het Porthos CO2-opslagproject en verdere stappen met het SCAN-project waarmee we de Nederlandse ondergrond onderzoeken op de potentie voor aardwarmtewinning. Aardwarmte is in onze ogen een uitstekend alternatief voor aardgas in de verduurzaming van de warmtevraag. Daarnaast droeg de vulling van gasopslag Bergermeer bij aan de voorzieningszekerheid van Nederland. In financiële zin zette in 2023 – na het bijzondere jaar 2022 met de extreem hoge gasprijzen – de trend van de jaren ervoor door. De diversiteit van onze activiteiten weerspiegelt de verschillende dilemma’s en botsende belangen van en in de energietransitie (fossiele investeringen versus verduurzaming). Deze toegenomen diversiteit in activiteiten vertaalt zich ook in de groei in aantallen en diversiteit van de organisatie: het aantal medewerkers is het afgelopen jaar gestegen met 20%, van 160 naar 200. Deze nieuwe medewerkers brengen verschillende achtergronden, competenties en opleidingen met zich mee. Met al onze activiteiten en mensen zetten wij concrete stappen richting het toekomstige klimaatneutrale energiesysteem en leverde daarmee een bijdrage aan de energietransitie.”
Klik op de afbeelding om in te zoomen.
Betrouwbare energievoorziening
Met de stopzetting van het Groningen gasveld in 2023 is er een einde gekomen aan 60 jaar gaswinning in Groningen. Uiterlijk 1 oktober 2024, en wellicht eerder, gaat de gaskraan in Groningen definitief dicht. Om ervoor te zorgen dat de samenleving toch voorbereid is op koude winters en andere onvoorziene omstandigheden, heeft EBN ook in 2023 een belangrijke rol gespeeld in het vullen van de gasopslagen. Met name door de vulling van gasopslag Bergermeer is de voorzieningszekerheid voor Nederland gegarandeerd, waardoor we bijdragen aan een betaalbare en betrouwbare energievoorziening. Het vervullen van deze publieke taak past bij de groeiende roep om overheidsregie in de energietransitie.
Belangrijke ontwikkelingen CO2-opslag
Het opslaan van CO2 onder de grond, vooral wanneer deze op korte termijn niet kan worden verminderd, is een belangrijk onderdeel van de energietransitie en voor het behalen van de reductiedoelen in 2030. Dankzij de positieve uitspraak van de Raad van State in de stikstofzaak die was aangespannen door MOB met betrekking tot het Porthos CO2-opslagproject, kon Porthos in oktober de definitieve investeringsbeslissing nemen. In 2024 begint de bouw van het eerste grote CO2-transport- en opslagsysteem in Nederland in Rotterdam. Naar verwachting zal het Porthos-systeem in 2026 operationeel zijn. Daarnaast heeft het CCS-project Aramis een belangrijke nieuwe fase (Front End Engineering Design) bereikt. De betrokken partners TotalEnergies, Shell, EBN en Gasunie hebben overeenstemming bereikt over de verdere ontwikkeling van cruciale onderdelen van de benodigde infrastructuur. Hiermee komt de realisatie van het grootste CCS-project in Noordwest-Europa dichterbij.
Proefboringen naar aardwarmte
EBN heeft in 2023 met het SCAN-project verdere stappen gezet met het in kaart brengen van de Nederlandse ondergrond voor het winnen van aardwarmte. Dit onderzoek laat de potentie van het winnen van aardwarmte zien. Aardwarmte blijft een focuspunt in onze inspanningen voor verduurzaming van de warmtevraag, zoals blijkt uit de groei van ons portfolio en de toenemende belangstelling van gemeenten. Hierbij is een transparante en gezamenlijke ketenaanpak van groot belang, ook en vooral met het oog op de ontwikkeling van warmtenetten. Het bezoek van Koning Willem-Alexander aan de SCAN Amstelland boorlocatie in november was een hoogtepunt.
Parlementaire enquête Groningen
De parlementaire enquête aardgaswinning Groningen is begin 2023 afgerond. Dit was een belangrijk moment voor de inwoners van Groningen. Een aantal aanbevelingen van de enquêtecommissie hebben direct impact op EBN. Een daarvan is het nog transparanter zijn over hoe wij publieke belangen behartigen. In onze strategie is onze publieke rol stevig verankerd. Daarnaast rapporteren we onder andere in dit jaarverslag over hoe wij publieke belangen behartigen bij het uitvoeren van onze wettelijke taken.
Financiële resultaten: terugkeer naar normale omzet
De omzet van 2023 bedroeg EUR 3 miljard. Deze stevige afname is met name te herleiden tot het uitzonderlijk jaar 2022 waarbij de omzet als gevolg van de hoge prijzen naar aanleiding van de oorlog in Oekraïne buitengewoon hoog was (EUR 12 miljard). Naast de daling van gasprijzen speelden de afgenomen volumes vanwege de sluiting van het Groningenveld ook een rol. Ondanks deze aanzienlijke daling bleef het nettoresultaat positief, met een totaal van EUR 246 miljoen.
In totaal keerde EBN in 2023 EUR 5,5 miljard uit de Nederlandse staat. In 2024 zal EUR 0,7 miljard als dividend worden uitgekeerd.