Jaaroverzicht 2022
Voorwoord
In de ochtend van 24 februari 2022 wordt Oekraïne wakker geschud door een bommenregen. Niet lang daarna vallen Russische troepen het land binnen. De oorlog zal een ongekende impact hebben op de inwoners van Oekraïne, de energievoorziening van Europa, de energietransitie en – indirect – EBN. We vinden elkaar in de afkeuring van wat zich voltrekt.
Nog duidelijker werd hoe sterk de onderlinge verwevenheid in ons energiesysteem is. We beseften we dat we onze afhankelijkheid van Russisch gas versneld moesten afbouwen. Energiezekerheid kwam voorop te staan.
De oorlog heeft onze missie kracht bijgezet: we moeten samen, sneller naar een duurzaam energiesysteem. Een solidair systeem, waarin energiezekerheid, betaalbaarheid en duurzaamheid topprioriteiten zijn.
Als publiek bedrijf zetten we onze kracht in om te versnellen waar dat nodig is; zowel op systeemniveau als in de gas– en warmteketens, CO2-opslag en projecten. Ook verliezen we niemand uit het oog in het streven naar zekerheid, duurzaamheid en betaalbaarheid van energie.
Zelf hebben we die op verschillende manieren ingezet. Om de energiezekerheid te garanderen, vulden we bijvoorbeeld in opdracht van de Staat gasopslag Bergermeer. Deze taak vloeit voort uit het initiatief van de klimaatminister om, waar nodig, de uitvoering van het klimaat- en energiebeleid meer in publieke handen te leggen.
Verder werkten we samen met partners aan innovatie. We verrichtten onderzoek naar aardwarmtebronnen, en verkenningen rond waterstofopslag en het hergebruik van mijnbouwlocaties voor de productie van duurzame alternatieven voor gas. Daarnaast werkten we onverminderd mee aan Porthos en Aramis, projecten voor het afvangen en opslaan van CO2.
Overigens blijft gaswinning belangrijk, zolang we nog niet genoeg duurzame energie hebben om in onze totale energievraag te voorzien. Nederlands gas heeft hierbij de voorkeur; dit heeft een kleinere CO2-voetafdruk dan geïmporteerd gas en draagt bij aan leveringszekerheid.
De onderbreking van gasleveringen uit Rusland en de aanleg van voorraden voor de winter, resulteerden in extreem forse energieprijzen. Voor EBN leidde dit tot onverwacht hoge financiële resultaten. Onze omzet steeg naar EUR 12 miljard. Ons nettoresultaat was in 2022 EUR 4,3 miljard; EUR 1,4 miljard daarvan komt ter beschikking aan de staat. Inclusief vennootschapsbelasting en solidariteitsbijdrage komt het totale bedrag dat ter beschikking staat aan de Nederlandse Staat uit op EUR 9,8 miljard.
Het was ook het jaar van de Parlementaire enquête aardgaswinning Groningen, waaraan we meewerkten. De commissie was bijzonder kritisch. Ze gaf aan dat de belangen van de Groningers zijn genegeerd en dat veiligheid geen prioriteit was. Het is belangrijk om recht te doen aan de zorgen en problemen van de mensen in Groningen en lessen te trekken voor de toekomst. De afgelopen jaren hebben we voorzieningen getroffen om bij te dragen aan de schadeafhandeling en versterkingsopgave in Groningen. En dat zullen we blijven doen.
In het publiek belang zullen we onszelf steeds opnieuw uitvinden.
In 2022 spraken we de ambitie uit om in 2040 klimaatneutraal te zijn. We bouwen af wat ons klimaat schaadt, verbouwen wat we kunnen behouden, en bouwen op naar 100% duurzaam. Om dat doel te bereiken ontwikkelden we een nieuwe strategie, die we sinds begin 2023 invoeren.
We zullen hard moeten werken om onze klimaatambitie te behalen. Maar het is de enige juiste weg. En hard werken, doen we al vijftig jaar. Om het publieke belang ook de komende vijftig jaar te behartigen, zullen we onszelf steeds opnieuw uitvinden. In het belang van de energietransitie én de generaties die na ons komen.
Jan Willem van Hoogstraten, voorjaar 2023
CEO Energie Beheer Nederland
Jan Willem van Hoogstraten
CEO Energie Beheer Nederland
