Maak kennis met Gezant Ondergrondse Energieopslag Nel Aland
Nieuws
Gezant Ondergrondse Energieopslag. Dat is de gloednieuwe functie bij het – nu -ministerie van Klimaat en Groene Groei (KGG), die Nel Aland sinds april bekleedt. Haar taak is om eropuit te gaan. Het land in: langs burgers, bestuurders, bedrijven en kennisinstellingen. ‘We moeten de energietransitie samen realiseren, en opslag van energie vervult daarbij een sleutelrol.’
Wat is een gezant eigenlijk?
‘In een ver verleden zonden koningen gezanten uit. Te paard, om informatie in te winnen’, vertelt Aland met een glimlach. ‘Nu is het EZK mijn opdrachtgever, en komt er geen paard meer aan te pas. Wat wel? Het ministerie bepaalt beleidsdoelen, maar gaat niet zomaar over op uitvoering. Het wil ook weten wat de gedachten zijn bij alle mogelijke stakeholders. Al hun stemmen en kennis breng je als gezant bij elkaar, zodat je met het ministerie kunt beoordelen wat er nodig is. Een gezant is dus een verkenner én een verbinder.’
‘De energietransitie bestaat in feite uit vele transities’, legt Aland uit. ‘Waarvan energieopslag er één is, die bovendien een sleutelrol speelt in de andere transities. Bij uitstek een uitdaging die verbinding vergt. Om de transitie te realiseren, moeten alle betrokkenen er samen de schouders onder zetten. Daarnaast wil je dat alle inzichten samenkomen: van randvoorwaarden en risico’s tot mogelijke gevoeligheden. Het is mijn taak om van daaruit tot een heldere gezamenlijke visie te komen. En tot een antwoord op de kernvraag: waar, hoe en wanneer is het mogelijk om ondergrondse energieopslag verantwoord en veilig te realiseren?’
Welke energie brengt u naar dit ministerie?
‘Er zit al heel veel energie in dit ministerie, merk ik. Ook in Groningen, waar ik iedere week op het provinciehuis zit om binding met de omgeving te krijgen. Verbinden zit me in het bloed. Ik kom graag op voor het algemeen belang en ik wil de wereld beter maken dan ik hem aantrof. Daarvoor zie ik ook echt kansen in de energietransitie: we moeten ervoor zorgen dat we als Nederland sterk zijn en blijven, maar ook dat iedereen daarvan profiteert. De huidige generatie maar zeer zeker ook die komen gaan.’
‘Naast energie en idealen breng ik ervaring mee. Ik was directeur bij Rijkswaterstaat, waardoor ik gericht ben op de uitvoerbaarheid van beleid. Ik breng de toezichtkant mee, door mijn werk bij Inspectie Leefomgeving en Transport. En bij de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid deed ik veel ervaring op rondom economische veiligheid. Al die aspecten komen nu heel mooi samen.’
Waarom is opslag van energie zo belangrijk, en waarom ondergronds?
‘We willen af van fossiele brandstoffen en CO2-uitstoot, en overgaan op groene energiebronnen. En we hebben geluk, want Nederland is gezegend met veel bruikbare wind en zon. Maar die waait en schijnt niet altijd. Daarom heb je buffers nodig, waarmee je op korte termijn vraag en aanbod op elkaar kunt afstemmen en die op lange termijn ook strategische en geopolitieke risico’s afdekken.’
‘Energie uit wind en zon kun je niet zomaar opslaan. Maar als je er bijvoorbeeld waterstof, een hele sterke energiedrager, van maakt kan het wel. Waarom opslag daarvan ondergronds moet plaatsvinden, is vooral een kwestie van ruimtelijke ordening. Energieopslag vergt grote volumes. Het is logisch om de waterstof op te slaan zoals we dit al decennia doen met aardgas. Onder de grond, bijvoorbeeld in voormalige zoutcavernes of in lege gasvelden.’
Ligt de transitie op koers?
‘Ik ben pas net begonnen, en maak nu kennis met alle stakeholders. Het is vooral nog ‘luisteren, luisteren, luisteren’. Maar ik zie grote uitdagingen. De gestelde doelen lijken misschien ver weg, maar als we in 2030 iets willen hebben staan, moeten we nu heel hard aan de slag. Als iedereen op elkaar wacht, of op zekerheid tot drie cijfers achter de komma, dan lukt het niet. De klimaatdoelen zijn helder en de Routekaart Energieopslag biedt goede perspectieven, maar ik zie dat er nog een uitvoeringsagenda mist. Dus: wat moeten we vandaag al gaan doen om uiteindelijk op de gewenste plek uit te komen? Dat wil ik ook terugzien in de visie, waar het streven is die rond het einde van dit jaar te hebben om politieke besluitvorming op te kunnen nemen. Ook dat dus in gezamenlijkheid, met stakeholders in de omgeving, om de doelen te halen is dat essentieel.
‘Het is mijn ambitie om te zorgen dat die agenda en visie er komen, en wel op een positieve manier. Ik wil geen doemscenario’s schetsen, ook al zijn die echt wel te bedenken. Maar mijn boodschap is een andere: pak de kansen en benut de tijd die we nog hebben om ons energiesysteem te versterken. Om bij te dragen aan een mooi en weerbaar Nederland, waarvan iedereen profiteert. Als we het goed en gezamenlijk aanpakken, krijgen we het voor elkaar en hebben we goud in handen.’
