1902: Oprichting De Staats Mijnen
De geschiedenis van EBN start in 1902 met de oprichting van De Staats Mijnen (het latere DSM). Dit staatsbedrijf exploiteerde de ondergrondse steenkoolreserves in Limburg. Naast de winning van steenkool werd ook ammoniak en kunstmest geproduceerd.
1959: Ontdekking Groningenveld
In 1959 werd een groot aardgasveld onder Groningen ontdekt. De staat moest ervoor zorgen dat het aardgas op een rendabele wijze werd gewonnen. Daarnaast moest de Nederlandse samenleving daar optimaal van profiteren. Daarom werd een prominente rol voor de Nederlandse overheid noodzakelijk geacht bij de winning en verkoop van aardgas.
1963: Ondernemer in de ondergrond
De staat wijst in 1963 de Staatsmijnen aan om te participeren in de winning en verkoop van aardgas. In 1963 werd een Overeenkomst van Samenwerking (OvS) gesloten tussen de Staatsmijnen, de NAM en de rechtsvoorgangers van Shell en ExxonMobil. Doel van deze overeenkomst was de coördinatie van winning, transport en afzet van Groningen aardgas en het transport en de afzet van elders in Nederland gewonnen aardgas.
Bij het sluiten van de overeenkomst werd de Maatschap Groningen opgericht om de productie van het Groningse aardgas te beheren. In deze maatschap heeft DSM (nu EBN) een belang van 40 procent en de NAM een belang van 60 procent. De staat krijgt daarbovenop een royalty van 10 procent op de brutowinst.
De NAM (een joint venture van Shell en ExxonMobil) neemt de feitelijke winning van het gas voor haar rekening. Voor de verkoop van het aardgas werd de N.V. Nederlandse Gasunie opgericht (in 2005 gesplitst in Gasunie en GasTerra). De Staatsmijnen participeerde daarin voor 40 procent, naast Shell en Exxonmobil (beide met een belang van 25 procent). De staat participeerde daarnaast rechtstreeks voor 10 procent. De Gasunie werd verplicht al het aan haar aangeboden aardgas in te kopen (ook niet-Groningen aardgas).
1973: DSM Aardgas B.V. opgericht
Alle staatsbelangen in het Nederlandse aardgas worden in 1973 ondergebracht in de aparte juridische eenheid DSM Aardgas B.V.. Bij de beursintroductie van DSM in 1989 nam de staat alle aandelen van DSM Aardgas B.V. over. Tegelijkertijd werd de naam van DSM Aardgas gewijzigd in Energie Beheer Nederland B.V. (EBN). Het takenpakket en de werkrelatie met DSM bleven ongewijzigd.
2006: EBN staat op eigen benen
Per 1 januari 2006 komt er een einde aan de bestuurlijke verantwoordelijkheid van DSM voor EBN. Sindsdien is EBN een zelfstandige onderneming waarbij de directie rapporteert aan een onafhankelijke raad van commissarissen. Halverwege 2006 opende EBN een kantoor in Utrecht.
2008: Publieke taken in de Mijnbouwwet
Op 1 januari 2008 werd het kantoor in Utrecht de hoofdvestiging en sloot het kantoor in Heerlen. In 2008 zijn de publieke taken van EBN vastgelegd in de Mijnbouwwet. Deze taken omvatten onder andere het:
- deelnemen in opsporing en winning van aardolie en aardgas;
- deelnemen in aan winning gerelateerde activiteiten waaronder de verkoop, het vervoer en de opslag van aardgas en aardolie;
- uitvoeren van taken die te maken hebben met het gasgebouw;
- uitvoeren van andere taken in het algemeen belang van het energiebeleid.
In 2011 is EBN’s statutaire naam gewijzigd in EBN B.V..
2016: Een nieuwe strategie
In 2016 werd de strategie aangepast; naast aardolie en aardgas (Our Dutch Gas) ligt de focus op ontmanteling en hergebruik van infrastructuur (Return to Nature) en ontwikkeling van nieuwe energievormen (New Energy).
2017: Hergebruik en aardwarmte
Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat geeft EBN opdracht om de ondergrond in kaart te brengen voor inzicht in het potentieel van aardwarmte. Daarnaast staan we samen met partners aan de basis van het Masterplan Aardwarmte. Samen met NOGEPA (ElementNL) initieerden we tevens het platform Nexstep, gericht op hergebruik en ontmanteling van de infrastructuur.
2019: Een nieuwe missie
De missie van EBN is in 2019 aangepast naar ‘Als verbindende kracht in de energietransitie zet EBN de waarde van de ondergrond in voor de duurzame toekomst van de bovengrond’. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat verleent EBN in dit jaar ook mandaat voor participatie in alle aardwarmteprojecten. Daarnaast starten we samen met TNO het SCAN-programma. Tevens zetten we de eerste stappen in grootschalige CO2-opslagprojecten.
2020: Partner Noordzee-akkoord
Samen met het Rijk en stakeholderpartijen sluit EBN het Noordzee-akkoord over de balans in keuzes en beleid voor de energietransitie, natuurherstel en toekomst van de visserij. Tevens verkrijgt EBN instemming om deel te nemen in het CO2-transport en -opslagproject Porthos.
2022: Samen, sneller naar een duurzaam energiesysteem
In lijn met de groeiende urgentie voor de energietransitie past EBN haar strategie aan. Op basis van onze missie ‘samen, sneller naar een duurzaam energiesysteem’ werken we aan ‘een duurzaam gassysteem’, ‘een duurzame warmtetransitie’ en ‘een verantwoorde CO2-opslag’. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat wijst EBN aan om gasopslag Bergermeer te vullen.
